ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು MGNREGA ಹಣವನ್ನು ನಿಗದಿತ ವರ್ಗದ ಪ್ರಕಾರ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವುದು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿ ಅಧಿಸೂಚನೆ ಹೊರಡಿಸಿದೆ.
ಮಾಹಿತಿ: ಪಿಡಿಒ ಬಿ ಗ್ರೇಡ್ ಸಂಘ
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 23, 2025 ರಂದು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತರಿ ಕಾಯ್ದೆ (MGNREGA) ಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತಂದಿತು.
"ತೀವ್ರ ನೀರಿನ ಒತ್ತಡ" ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಈಗ MGNREGA ನಿಧಿಯ ಅರವತ್ತೈದು ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಕಡಿಮೆ ನೀರಿನ ಒತ್ತಡ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮೊತ್ತವು ಶೇ. 40 ರಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ನೀರಿನ ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಕನಿಷ್ಠ ಶೇ. 30 ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುವುದು.
ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 23 ರಂದು ಹೊರಡಿಸಿದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ, MGNREGA ಕಾಯ್ದೆಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ I ರ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 4(2) ಅನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿ, ನೀರು ಸಂಬಂಧಿತ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ.
"ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತರಿ ಕಾಯ್ದೆ, 2005 ರ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ I ರ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 4 ರ ಉಪ-ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ (2) ರ ನಿಬಂಧನೆಯ ನಂತರ, ಈ ಕೆಳಗಿನ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ:- ಕೇಂದ್ರ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾಗಿ ಶೋಷಿತ, ನಿರ್ಣಾಯಕ, ಅರೆ-ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಘಟಕಗಳನ್ನು (ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು) ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಯೋಜಕರು ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅಧಿಕಾರಿ ಆಯಾ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ (ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು) ವೆಚ್ಚದ ಪ್ರಕಾರ ಕನಿಷ್ಠ ಶೇಕಡಾವಾರು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ನೀರು ಕೊಯ್ಲು ಮತ್ತು ಇತರ ನೀರು-ಸಂಬಂಧಿತ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು" ಎಂದು ಅಧಿಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, 'ಕತ್ತಲೆ ವಲಯ' (ಅತಿಯಾದ ಅಂತರ್ಜಲ ಶೋಷಣೆ) ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆನೀರು ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಶೇ. 65 ರಷ್ಟು, 'ಅರೆ-ಸೂಕ್ಷ್ಮ' ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 40 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ಇತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 30 ರಷ್ಟು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವುದು ಈಗ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ.
ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು MGNREGA ಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ 1 ರ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 4(2) ಅನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ, ಈ ಹಿಂದೆ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು, ಪ್ರದೇಶದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತ್ತು.
MGNREGA ಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ 1 ರ ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 4(2) ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ, “ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರದೇಶದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಅದರ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 9 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. [ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾದ ಕನಿಷ್ಠ 60 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಕೆಲಸಗಳು (ವೆಚ್ಚದ ಮೂಲಕ) ಭೂಮಿ, ನೀರು ಮತ್ತು ಮರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉತ್ಪಾದಕ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಗಾಗಿವೆ ಎಂದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಯೋಜಕರು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.]
ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25, 2025 ರಂದು ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವ ಶಿವರಾಜ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾಣ್, "ದೇಶಾದ್ಯಂತ ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ MGNREGA ನಿಧಿಗಳಿಗೆ ಈಗ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಈ ನೀತಿ ಹಂಚಿಕೆಯು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅವು ಹೆಚ್ಚು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮಗಳಿಂದ ತಡೆಗಟ್ಟುವ, ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ನೀರಿನ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ."
